Top 9 # Xem Nhiều Nhất Tử Vong Bệnh Dịch Hạch Mới Nhất 3/2023 # Top Like

Dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch do vi khuẩn yersinia pertis gây ra. Bệnh biểu hiện lâm sàng là tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc kết hợp với viêm hạch bạch huyết, trường hợp nặng gây viêm phổi và nhiễm khuẩn huyết.

Bệnh gây dịch chủ yếu ở động vật hoang dã đặc biệt là loài gặm nhấm, chủ yếu ở chuột, bọ chét đốt chuột sau đó truyền sang người.

Tình hình bệnh:

Bệnh dịch hạch đã được biết đến từ lâu trong lịch sử loài người và đã từng gây ra ít nhất 3 vụ đại dịch lớn trên toàn cầu với nhiều trường hợp mắc và tử vong.

Đại dịch lần thứ nhất xảy ra và thế kỉ VI làm gần 100 triệu trường hợp tử vong, nặng nhất ở châu Á, châu Âu và Địa Trung Hải.

Đại dịch lần thứ hai xảy ra vào thế kỉ XIV đã làm chết 25 triệu người châu Âu và 40 triệu người chấu Á và châu Phi. Mất gần 100 năm sau mới hồi phục được dân số. Vụ dịch này kéo dài 3 thế kỉ và hoành hoành ở nhiều nước như Ý, Pháp, Anh, Nga.

Đại dịch lần thứ ba bắt đầu từ Hồng Kông năm 1894 và kéo dài đến thế kỉ XX.

Tình hình bệnh dịch ở Việt Nam:

Quá trình xâm nhập bệnh dịch hạch vào Việt Nam

Bệnh dịch hạch được ghi nhận đầu tiên ở Nha Trang từ Hồng Kông nhập vào bằng hệ thống đường thuye, khoảng tháng 6 – 11 năm 1898.

1906 bệnh xuất hiện ở Sài Gòn do tàu từ Quảng Đông và Hồng Kông mang vào.

Năm 1907 bệnh dịch hạch bắt đầu lan đến các tỉnh thành theo đường giao thông.

1962 – 1966 dịch hạch lan rộng ra 30 tỉnh miền Nam. Theo thống kê của viện Pasteur từ năm 1964 đến năm 1974 các tỉnh miền Nam có 31.313 người mắc bệnh và 1432 người chết vì dịch hạch.

Từ 1975 đến 1980 bệnh vẫn lưu hành ở các tỉnh phía Nam nhưng tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong giảm hơn so với trước.

ở miền Bắc: bệnh xuất hiện lẻ tẻ vào đầu thế kỉ XX.

1908 xảy ra dịch ở Hà Nội làm chết 80 người.

1909 dịch xảy ra ở Kỳ Lừa Đồng Đăng làm 109 người chết. Từ 1911 đến 1922 dịch lan ra ở nhiều tỉnh phía Bắc.

Từ 1923 đến 1977 không có trường hợp nào.

Sau giải phóng dịch lại xuất hiện ở miền Bắc.

Tháng 12/1977 dịch xảy ra ở nhà máy xay xát Hà Nội.

Tháng 4/1978 có 31 người mắc dịch.

Nguồn bệnh là loài gặm nhấm hoang dã, trong tự nhiên có khoảng 200 loài khác nhau như sóc, cầy, cáo… quan trong j nhất là các loài chuột (chuột cống, chuột đồng, chuột nhắt…). dịch hạch xảy ra gây tử vong hàng loạt cho loài chuột và thường gây dịch hạch ở người sau 7-18 ngày.

Là người đang mắc bệnh hoặc vừa khỏi bệnh dịch hạch.

Loài gặm nhấm hoang dại là vật chủ chính gây nên ở dịch thiên nhiên, chúng truyền bệnh cho nhau làm duy trì ỏ dịch thiên nhiên rồi từ đó truyền cho chuột đồng sang chuột nhà và gây bệnh cho người.

coppy ghi nguồn: http://drugsofcanada.com

link bài viết: dịch tễ học bệnh dịch hạch

Tổng quan về bệnh dịch hạch thể phổi

Bệnh dịch hạch (dịch hạch) là một ổ bệnh tự nhiên ở loài gặm nhấm do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra. Trong những điều kiện nhất định, bệnh dịch hạch được truyền sang người qua bệnh dịch hạch và bọ chét, gây ra bệnh dịch ở người. Bệnh khởi phát nhanh, tình trạng bệnh nặng, lây lan mạnh và tỷ lệ tử vong cao. Viêm hạch cấp thường gặp nhất trên lâm sàng , sau đó là nhiễm trùng huyết , viêm phổi, viêm màng não và dịch hạch da.

Bệnh dịch hạch thể phổi gây ra như thế nào?

Bệnh dịch hạch là một bệnh ổ tự nhiên ở loài gặm nhấm do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra, lây nhiễm sang người thông qua sâu bọ và bọ chét trong những điều kiện nhất định, gây ra bệnh dịch hạch ở người. Bệnh có tốc độ khởi phát nhanh, tình trạng bệnh nặng, khả năng lây lan mạnh, tỷ lệ tử vong cao.

Các triệu chứng của bệnh dịch hạch thể phổi là gì?

Các triệu chứng thường gặp: sốt cao, ớn lạnh, ho ra máu, khó thở, sưng hạch bạch huyết, đau ngực, nôn mửa, tiêu chảy, gan to, suy hô hấp, lách to, khạc ra đờm, buồn nôn và nôn.

Thời gian ủ bệnh ngắn, thường từ 3 đến 5 ngày. Đây là loại bệnh dịch nghiêm trọng nhất, với tỷ lệ tử vong rất cao. Bệnh dịch hạch thể phổi nguyên phát kéo dài từ vài giờ đến 3 ngày, và những người đã được chủng ngừa có thể kéo dài đến 9-12 ngày. Loại này khởi phát nhanh và diễn biến nhanh, ngoài triệu chứng ngộ độc nặng , sốt cao kèm theo rét run , ớn lạnh , nổi hạch , nôn mửa , tiêu chảy, gan lách to, đi ngoài ra máu.

Bệnh dịch hạch thể phổi phần lớn là do sự lây lan của bệnh dịch hạch, và một số ít là bệnh dịch hạch thể phổi nguyên phát.

Các triệu chứng chính là:

1. Khạc đờm là khạc ra máu mủ, khạc ra máu có bọt hoặc đờm màu đỏ tươi, đau tức ngực, ho ra máu .

2. Khó thở , khó thở nhanh và tím tái, ít dấu hiệu phổi, ít ran ẩm và tiếng cọ màng phổi. Chụp X-quang phổi cho thấy viêm phế quản, rất không phù hợp với mức độ nghiêm trọng của bệnh. 3. Hạch to, kèm theo nôn mửa, tiêu chảy, gan lách to và chảy máu. Các dấu hiệu, mức độ bệnh không phù hợp với đặc điểm của bệnh, nếu không cấp cứu kịp thời có thể bị rối loạn ý thức , phần lớn tử vong do sốc, suy hô hấp . Được hơn 2-3 ngày, anh ta chết vì trụy tim và ra máu. Sau khi chết bệnh da toàn thân tím đen nên gọi là bệnh “hắc lào”.

Các hạng mục kiểm tra đối với bệnh dịch hạch thể phổi là gì?

Các hạng mục kiểm tra: số lượng bạch cầu (WBC), xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzym, cấy vi khuẩn trong đờm, cấy vi khuẩn trong máu và tủy xương, xét nghiệm ngưng kết

1. Số lượng bạch cầu và bạch cầu trung tính trong máu ngoại vi tăng lên đáng kể, thậm chí có biểu hiện giống bệnh bạch cầu . Thiếu máu nhẹ đến trung bình với giảm tiểu cầu.

2. Kiểm tra vi khuẩn Kiểm tra vi khuẩn là cơ sở để chẩn đoán bệnh này, chọc dò hạch bạch huyết, đờm, máu hoặc dịch não tủy có thể được lấy, ép hoặc in bằng kính hiển vi nhuộm, nuôi cấy và cấy động vật cũng có thể được thực hiện.

3. Xét nghiệm ngưng kết huyết thanh học bệnh dịch hạch đối với bệnh thường được sử dụng phương pháp chẩn đoán để phát hiện kháng thể ngưng kết huyết thanh đảo ngược hiệu giá kháng thể dưỡng bệnh và cấp tính tăng hơn 4 lần, hoặc giá trị chẩn đoán hiệu lực ≥1: 100.

Chụp X-quang phổi cho thấy viêm phế quản phổi hoặc các bóng hợp nhất hội tụ.

Dịch hạch thể phổi phải được phân biệt với các bệnh viêm phổi khác, chẳng hạn như viêm phổi thùy , bệnh than ở phổi , loại xuất huyết phổi do leptospirosis và viêm phổi do mycoplasma .

Bệnh dịch hạch thể phổi có thể gây ra những bệnh gì?

Biến chứng nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng , trường hợp nặng gây suy hô hấp

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh dịch hạch thể phổi?

1. Tất cả các bệnh nhân nghi ngờ phải thông báo dịch Bệnh dịch hạch thể phổi phải được cách ly nghiêm ngặt với đường hô hấp cho đến khi âm tính vi khuẩn đờm để kiểm soát bệnh dịch hạch chuột. Không được phép đến thăm và giao tiếp với bệnh nhân. Phân của bệnh nhân cần được khử trùng kỹ lưỡng, người bệnh qua đời nên hỏa táng hoặc chôn sâu. Những người tiếp xúc phải được cách ly trong 9 ngày Đối với những người đã được tiêm phòng , thời gian cách ly nên kéo dài đến 12 ngày.

2. Loại bỏ nguồn lây bệnh từ động vật: theo dõi các ổ tự nhiên để kiểm soát bệnh dịch hạch ở chuột. Thực hiện rộng rãi chiến dịch vệ sinh yêu nước chống chuột bọ. Marmots là một nguồn lây nhiễm quan trọng ở một số khu vực và nên bị săn lùng ráo riết.

3. Cắt đứt đường lây truyền: Diệt trừ bọ chét để cắt đứt đường lây truyền, phun thuốc cho chó mèo, vật nuôi.

4. Nhân viên y tế khi vào vùng dịch, người dân trong vùng dịch và nhân viên phòng xét nghiệm bệnh dịch phải được tiêm phòng trước 2 tuần, vắc xin có giá trị trong vòng 1 năm, những người tiếp xúc với người bệnh đều có thể phòng được bằng thuốc. Streptomycin được tiêm bắp 1g mỗi ngày, hoặc sulfadiazine 4g / ngày, uống 4 lần. Vắc xin thường dùng là vắc xin sống khô chủng EV không độc, được cấy theo phương pháp cào da, tức là nhỏ 2 giọt dung dịch vi khuẩn, cách nhau 3-4cm. Có thể nhận được chủng ngừa sau 2 tuần.

Các phương pháp điều trị bệnh dịch hạch thể phổi là gì?

Bệnh có tốc độ khởi phát nhanh, tình trạng nặng, diễn tiến nhanh và có khả năng lây nhiễm cao. Cần phát hiện sớm, chẩn đoán sớm, cách ly sớm và điều trị sớm.

1. Khử trùng và cách ly nghiêm ngặt, diệt trừ các loài gặm nhấm và bọ chét trong phường. Sát trùng kỹ phân bệnh nhân. Nhân viên y tế có các biện pháp tự bảo vệ nghiêm ngặt.

2. Áp dụng sớm các loại kháng sinh hiệu quả để điều trị mầm bệnh là chìa khóa của việc điều trị. Các loại thuốc truyền thống được sử dụng bao gồm streptomycin, tetracycline và chloramphenicol. Streptomycin là thuốc được lựa chọn, liều dùng cho người lớn là 30mg / kg mỗi ngày, chia làm 2 lần tiêm bắp hoặc lần đầu tiêm bắp 1g, sau đó đổi thành 0,5g, 1 lần / 6h. Đối với trường hợp nặng, lần đầu uống 1g, sau đó 0,5g, 1 lần / 4 giờ, và 1 lần / 6 giờ sau khi tình trạng bệnh được cải thiện, liệu trình điều trị khoảng 10 ngày. Cloramphenicol liều 60mg / kg / ngày, uống hoặc tiêm tĩnh mạch chia làm 4 lần, liệu trình như trên. Hiện tại, thuốc kháng sinh hiệu quả nhất là ceftriaxone và ciprofloxacin, và một loại thuốc duy nhất cũng có hiệu quả.

3. Hỗ trợ triệu chứng nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường trong giai đoạn cấp, bù dịch đầy đủ để thải độc tố dễ dàng. Bù nước, truyền máu hoặc huyết tương. Các trường hợp nghiêm trọng giống như nhiễm trùng huyết có thể được điều trị bằng glucocorticoid ngắn hạn. Những người khó thở và suy tuần hoàn cần được cho thở oxy để khắc phục tình trạng sốc. Phì đại hạch nên dùng cồn Ichthyol 5% bôi ngoài da, có thể rạch và dẫn lưu hình thành áp xe . Chế độ ăn uống bệnh dịch hạch thể phổi

Trong giai đoạn đầu, khi nhiệt đã không xóa, hoặc khi nhiệt đã không xóa nhân, các bệnh dịch hạch bệnh nhân không nên ăn cháo và cơm, khí gạo, và phần còn lại của cái lạnh và thực phẩm trì trệ nóng. “Nếu chưa trừ được nhiệt thì vẫn nên bỏ. Thịt gà, chim bồ câu, thịt bò, cừu, tôm, cua, hành, tỏi, rượu nếp cẩm, tất cả những thứ như lạnh, nhiệt ứ, độc đều không được ăn.” Chiên đồ nóng lớn, không được uống canh đông. “” Nếu chưa hết nhiệt thì không nên ăn cháo, cơm, nếu phạm phải sẽ chuyển bệnh, khi hết sốt thì một hai ngày là khỏi, có thể thêm cháo loãng, cho gạo vào dần dần. Bạn không cần phải đắp, nhưng chỉ cần dùng một chút là sẽ khỏi bệnh. Hãy thận trọng. “

Ở giai đoạn sau của các triệu chứng được cải thiện, trong thời gian hồi phục, bạn có thể có chế độ ăn lỏng hợp lý và cung cấp đủ dịch, hoặc truyền tĩnh mạch glucose và nước muối thông thường để tạo điều kiện đào thải chất độc.

Bệnh dịch hạch là bệnh lý truyền nhiễm gây ra do vi khuẩn Yersinia pestis. Bệnh diễn tiến cấp tính với biểu hiện nhiễm khuẩn nhiễm độc toàn thân nặng nề. Người nhiễm vi khuẩn gây bệnh từ các loại động vật gặm nhấm như thỏ, chuột,… thông qua vật trung gian là bọ chét nhiễm khuẩn. Ở Việt Nam vector gây bệnh chính là bọ chét Xenopsylla cheopis sống ký sinh chủ yếu trên chuột.

Trên lâm sàng bệnh dịch hạch được chia làm nhiều thể, bao gồm: thể hạch, thể phổi, thể não và thể nhiễm khuẩn huyết; trong đó thể hạch chiếm đa số với tỷ lệ hơn 90%. Thời tiết hanh khô là điều kiện phù hợp với sự phát triển của chuột và bọ chét, cũng là khoảng thời gian dịch hạch bùng phát mạnh nhất. Tuy nhiên dịch hạch vẫn được ghi nhận trong các khoảng thời gian khác trong năm.

Dịch hạch lưu hành ở nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới. Từ năm 1989-2003, ghi nhận được 2.845 trường hợp tử vong trong số 38.310 trường hợp mắc đến từ 25 quốc gia trên thế giới. Bệnh gây ra nhiều đại dịch khủng khiếp, cướp đi sinh mạng của hàng trăm triệu người trên thế giới. Ở Việt Nam, từ năm 1960-1970, mỗi năm có khoảng 10.000 trường hợp mắc bệnh, đứng đầu thế giới. Số ca bệnh giảm mạnh chỉ còn khoảng 140 trường hợp mỗi năm trong những năm sau đó. Đến nay gần như không ghi nhận được bất cứ trường hợp mắc dịch hạch nào ở các cơ sở y tế.

Người mắc bệnh dịch hạch có thể thu nhận được miễn dịch sau khi lành bệnh. Tuy nhiên tình trạng miễn dịch này chỉ mang tính chất tương đối, không bảo vệ được người bệnh trước sự tấn công của một lượng lớn các vi khuẩn.

Nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn dịch hạch có tên gọi là Yersinia pestis. Đây là một loại trực khuẩn Gram âm, thuộc họ Enterobacteriaceae. Vi khuẩn gây bệnh dịch hạch có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 550C trong vòng 30 phút, ở 1000C trong vòng 1 phút và tiêu diệt bởi các thuốc sát khuẩn thường dùng. Yersinia pestis được đặt tên theo người phát hiện ra nó là bác sĩ người Pháp Alexandre Yersin.

Để khẳng định chẩn đoán một trường hợp mắc bệnh dịch hạch, không thể chỉ dựa vào các triệu chứng lâm sàng đã đề cập mà còn phải cần sự phối hợp của các xét nghiệm cận lâm sàng xác định sự hiện diện của vi khuẩn. Các loại bệnh phẩm có thể thu thập để làm xét nghiệm bao gồm mủ từ hạch viêm, máu, đờm và các chất tiết vùng họng, huyết thanh của chuột hoặc bọ chét. Các phương pháp xét nghiệm có thể được chỉ định bao gồm:

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh dịch hạch bao gồm:

Môi trường sống ô nhiễm, không đảm bảo vệ sinh

Sống trong các khu vực bệnh dịch hạch lưu hành

Thường xuyên tiếp xúc với các loài động vật gặm nhấm

Sức đề kháng của cơ thể suy yếu

Các biện pháp giúp phòng ngừa bệnh dịch hạch:

Diệt chuột: diệt định kỳ mỗi năm từ một đén hai lần, tương ứng vào các khoảng thời gian sinh sản của chuột. Diệt chuột bằng các loại hóa chất như đa liều như Warfarin, Brodifacou. Chỉ sử dụng các dạng thương phẩm đã được cấp phép.

Diệt bọ chét bằng các loại hóa chất được Bộ Y tế cấp phép như permethrin, vectron, diazinon.

Khi có dịch hạch, nên tiến hành kết hợp diệt bọ chét ngay sau khi diệt chuột. Sử dụng hộp mồi Kartman chứa hóa chất dạng bột để kết hợp diệt chuột và bọ chét. Cần kiểm tra hộp thường xuyên để bổ sung hóa chất.

Tuyên truyền giáo dục mọi người thực hiện tốt công tác vệ sinh môi trường: đặt bẫy, nuôi mèo, phá vỡ các hang ổ của chuột; bố trí, sắp xếp hàng hóa, nhất là lương thực thực phẩm hợp lý.

Luôn chuẩn bị đầy đủ thuốc điều trị, hóa chất và nhân lực, sẵn sàng đối phó nếu dịch bệnh xảy ra.

Phòng bệnh chủ động bằng vắc xin EV. Đây là một loại vắc xin sống, hiệu lực bảo vệ không cao. Vắc xin EV được chỉ định cho những người sống trong ổ dịch nhưng chưa có miễn dịch hoặc người phải di chuyển vào vùng có dịch lưu hành.

Với những người tiếp xúc với người mắc dịch hạch cần được theo dõi chặt chẽ và điều trị dự phòng khẩn cấp với: streptomycin 1g/ngày x 5 ngày hoặc tetracyclin 1g/ngày x 5 ngày. Khi có bệnh nhân tử vong, xác chết cần được quấn bằng vải tẩm chloramine 5%, đặt trong quan tài có rắc vôi bột và chôn cất dưới lòng đất ở độ sâu 2m hoặc hỏa táng.

Dịch hạch lây qua đường nào?

Bệnh dịch hạch được lan truyền theo các con đường sau:

Qua trung gian bọ chét: đây là con đường phổ biến nhất, lây qua đường máu và cần có sự có mặt của vật trung gian truyền bệnh. Bọ chét hút máu của vật chủ (chuột). Vi khuẩn gây bệnh dịch hạch từ đó đến nhân lên trong tiền dạ dày của bọ chét làm tắc nghẽn đường tiêu hoá. Khi bọ chét đốt vật chủ mới (người), vi khuẩn sẽ theo vết đốt vào cơ thể vật chủ mới và gây bệnh. Thông thường sự lan truyền bệnh ghi nhận được từ các loài động vật gặm nhấm như chuột, thỏ,… sang người. Tuy nhiên sự lây lan trực tiếp từ người sang người vẫn xảy ra thông qua bọ chét Pulex irritans, ở Nam Phi.

Lan truyền trực tiếp: bệnh dịch hạch có thể lây lan từ vật chủ bệnh sang vật chủ lành mà không cần sự có mặt của vật trung gian truyền bệnh như bọ chét. Các đường lây lan trực tiếp có thể là:

Hô hấp: hít phải vi khuẩn dịch hạch tồn tại trong không khí do tiếp xúc với dịch hạch thể phổi hoặc vật chủ chết vì dịch hạch.

Tiêu hóa: đây là đường lây truyền ít gặp vì vi khuẩn dịch hạch dễ bị tiêu diệt khi đun sôi, nấu chín.

Da, niêm mạc: vi khuẩn dịch hạch có thể xâm nhập trực tiếp qua cả da lành và các vết thương hở trên da.

Triệu chứng dịch hạch khác nhau theo từng thể lâm sàng.

Thể hạch

Đây là thể bệnh phổ biến nhất.

Giai đoạn ủ bệnh trung bình khoảng 2-5 ngày, có thể kéo dài từ vài giờ đến 8-10 ngày, người bệnh chưa có biểu hiện lâm sàng gì.

Đến giai đoạn khởi phát, người bệnh đang khỏe mạnh đột ngột cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, sốt cao, rét run, đau nhức khắp cả người, đau nhiều ở những vị trí sắp sưng hạch.

Ở giai đoạn toàn phát, toàn thân bệnh nhân có biểu hiện nhiễm độc nhiễm trùng nặng:

Dịch hạch thể nhiễm khuẩn huyết

Khác với thể hạch, bệnh dịch hạch thể nhiễm khuẩn huyết biểu hiện tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc ngay cả khi hạch ngoại vi chưa viêm. Các triệu chứng lâm sàng có thể gặp phải bao gồm:

Sốt cao, trên 40 độ, kèm rét run

Lích động, mê sảng hoặc li bì trong các trường hợp nặng hơn

Rối loạn hô hấp và tim mạch

Bụng chướng, tiêu chảy

Xuất huyết da, niêm mạc và các cơ quan

Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, chết trong vòng 1-2 ngày đầu, được gọi là “dịch hạch tối cấp”

Thể nhiễm khuẩn huyết có thể tiên phát hoặc thứ phát sau dịch hạch thể hạch, thể phổi tiên phát không được điều trị.

Dịch hạch thể phổi

Bệnh khởi phát rất đột ngột sau thời gian ủ bệnh ngắn. Các triệu chứng nhiễm trùng nhiễm độc bắt đầu xuất hiện và nặng dần lên chỉ sau một vài giờ:

Sốt rất cao, trên 40 độ, rét run

Mệt mỏi, nhức đầu

Mạch nhanh, huyết áp giảm

Khó thở, thở nhanh nông. Ho nhiều, có đờm và máu, chứa nhiều vi khuẩn

Dịch hạch thể phổi thứ phát sau thể hạch, thể nhiễm khuẩn huyết thường gặp hơn thể phổi tiên phát, có tiên lượng nặng hơn với tỷ lệ tử vong cao trong vòng 1 đến 2 ngày đầu của bệnh.

Thể da

Bệnh dịch hạch thể da thường chỉ có biểu hiện lâm sàng tại chỗ. Các nốt dát xuất hiện tại vị trí vi khuẩn xâm nhập, sau tiến triển thành mụn nước rồi mụn mủ lẫn máu, bệnh nhân cảm thấy rất đau khi chạm vào. Da xung quanh mụn mủ xung huyết, thâm nhiễm, có gờ cao. Các mụn mủ vỡ để lại vết loét với đáy thâm nhiễm vàng, phủ vảy đen. Các vết loét này lâu lành và chậm liền sẹo.

Dịch hạch có chữa được không?

Bệnh dịch hạch tuy vô cùng nguy hiểm nhưng có thể được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh sẵn có nếu được phát hiện sớm. Nguyên tắc điều trị của bệnh:

Điều trị ngay lập tức khi được chẩn đoán mắc bệnh dịch hạch

Tiến hành thành lập các khu vực cách ly người bệnh: có thể là trạm y tế xã, khoa truyền nhiễm của bệnh viện hoặc một phòng điều trị cách biệt với các khu vực điều trị khác

Bên cạnh việc sử dụng kháng sinh đặc hiệu theo chỉ định của bác sĩ cần kết hợp với điều trị nâng đỡ toàn trạng.

Các biện pháp điều trị nâng đỡ bao gồm:

Bệnh nhân mắc bệnh dịch hạch cần được điều trị nâng đỡ toàn trạng bằng các biện pháp như: truyền dịch, bù nước điện giải, điều chỉnh rối loạn toan kiềm, thuốc trợ tim mạch, hạ sốt, an thần.

Tiến hành hồi sức tích cực khi bệnh nhân có các biểu hiện của choáng, suy hô hấp, suy tuần hoàn, xuất huyết…

Nâng cao sức đề kháng bằng cách cung cấp một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nhiều vitamin và khoáng chất.

Copyright © 2019 – Sitemap

Trong lịch sử hàng nghìn năm tồn tại và phát triển, con người đã phải chống đỡ với vô vàn trận đại dịch khủng khiếp, với số tử vong có thể lên đến hàng trăm triệu người. Trong đó “Dịch hạch” là loại bệnh dịch nguy hiểm cho nhân loại mà mỗi khi nhắc đến ai cũng phải lo lắng, sợ hãi.

Ở Việt Nam, dịch hạch thường phát triển mạnh vào mùa khô, tuy nhiên dịch cũng được ghi nhận vào các thời gian khác trong năm.

Vậy, vì sao bệnh dịch hạch lại nguy hiểm? nguyên nhân gây bệnh dịch hạch là gì? Chúng ta sẽ cùng chúng tôi tìm hiểu vấn đề này.

Bệnh dịch hạch

Dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm (còn gọi là cái chết đen), tiến triển cấp tính, lây lan mạnh với tỷ lệ tử vong cao, được xếp vào diện phải kiểm dịch và khai báo quốc tế.

Bệnh do trực khuẩn Yersinia pestis gây ra, lưu hành trong quần thể động vật thuộc những loài gặm nhấm (chủ yếu là chuột) và bọ chét ký sinh trên chúng. Từ đó, bệnh lây truyền sang người qua trung gian bọ chét nhiễm khuẩn.

Bệnh dịch hạch còn gọi là “Cái chết Đen” Các thể dịch hạch trên người

+ Thể hạch (chiếm hơn 90% các thể bệnh) là thể phổ biến nhất. Ở Việt Nam: 94-98% số ca mắc (Theo BV Chợ Quán từ 1997-1986).

+ Thể nhiễm khuẩn huyết: ở thể tiên phát Y.pestis xâm nhập số lượng lớn, không qua giai đoạn khu trú ở hạch, xét nghiệm máu có Y.pestis, thăm khám không phát hiện được triệu chứng viêm hạch.

+ Thể phổi (Pneumonic): thể bệnh đáng sợ nhất; bệnh tiến triển nhanh, lây lan nhanh và tử vong cao.

+ Thể màng não (Plague Meningitis): Ít gặp; luôn thứ phát sau thể hạch, nhiễm trùng huyết. Y.pestis vượt qua hàng rào máu – dịch não tủy gây tổn thương não, màng não.

Triệu chứng

Thể hạch (chiếm 90%)

Thể hạch biểu hiện bằng việc phát bệnh đột ngột. Bệnh nhân thấy ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ, đau bụng, buồn nôn và đau đầu. Sau đó, bệnh chuyển sang giai đoạn toàn phát với các triệu chứng đặc trưng là nhiễm khuẩn, nhiễm độc và sưng hạch.

Hạch có thể to bằng ngón tay cái hoặc bằng quả trứng gà, lúc đầu đau và cứng chắc, sau đó, hạch mềm hoá mủ. Thể hạch có thể tiến triển thành nhiễm khuẩn huyết, thể phổi hoặc viêm màng não thứ phát.

Thể hạch nếu không được điều trị sớm sẽ tiến triển đột ngột thành nhiễm khuẩn tối cấp (sốt cao 40 – 410C), tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm độc, huyết áp giảm, mạch nhanh, nhỏ, vật vã, rối loạn tinh thần, hôn mê, thường bệnh nhân chết trong vòng 3 – 5 ngày.

Thể hạch to bằng ngón tay cái hoặc bằng quả trứng gà chiếm tỷ lệ 90% Thể nhiễm khuẩn huyết, thể phổi, thể viêm màng não (thường là thứ phát)

Dịch hạch thể phổi rất nguy hiểm vì có thể lây truyền trực tiếp qua đường hô hấp từ người bệnh sang người lành và bùng phát thành dịch lớn. Bệnh nhân có dấu hiệu ở phổi, đờm loãng, có bọt dính máu, thường xuất hiện tràn dịch màng phổi, có biến chứng phù phổi cấp, tỷ lệ tử vong cao.

Đặc tính sinh học của chuột

Chuột là loại gậm nhấm, có thói quen chạy trên các lối cũ đã qua. Chúng cảnh giác với vật lạ, nếm thức ăn trước, đánh dấu bằng nước tiểu, phân và biết phân ranh giới, xác định lãnh thổ. Loài chuột sống gần người và thích ứng với đời sống của con người.

Mức độ sinh sản của chuột rất cao. Hàng năm, chuột sinh sản 4 lứa, mỗi lứa sáu con và 3 tháng sinh một lần, mỗi lần sinh số con tăng gấp 4 lần.

Các loài chuột (có khoảng 500 loại chuột, nhưng chỉ có 5 loại chính sống gần người và gây hại trực tiếp cho người) gồm:

1. Chuột cống: (Rattus norvegicus)

Chuột cống nặng trên 450g (thân to), lông đổi từ nâu xám đến xám đen, thường hoạt động dưới đất, di chuyển phạm vi 50m, đào hang, ăn tạp (20-30g thịt/ngày).

Chuột sinh sản rất nhanh, mỗi lần sinh số con tăng gấp 4 lần 2. Chuột lắt: (Rattus exulans)

Chuột lắt kích thước nhỏ bé, lông xám thẩm, sống nhà vách tranh, nứa, thức ăn tinh bột (dạng hạt), thực vật, đi qua được các khe rất nhỏ, lông đuôi 1 màu.

3. Chuột nhắt: (Mus musculus)

Chuột nhắt nặng 14g, phân bố khắp thế giới, sống trong nhà hoặc ngoài nhà, đào hang hoặc làm tổ trong các vật dụng bằng gỗ, di chuyển 3-10m, ăn tạp/rau củ (3 g/ngày), đặc biệt rất ít cần nước.

4. Chuột đồng: (Rattus rattus)

Chuột đồng nặng trên 260g, phân bố ở châu Á, thích leo trèo (nhưng đôi lúc vẫn đào hang), làm tổ trong nhà và dọc vườn cây, di chuyển khoảng 50m.

5. Chuột xạ: (Suncus murinus)

Chuột xạ tiết mùi hôi (tuyến cạnh sườn), sống trên mặt đất, không leo trèo, lông màu xám tro. Chuột xạ là loài ăn côn trùng, đuôi có lông mọc dài, mũi mắt rất nhỏ, tai có nhiều ngăn phức tạp.

Mối liên hệ giữa chuột và bệnh dịch hạch

Các loài chuột thường gặp như chuột cống chuột lắt, chuột đồng, chuột nhắt, chuột đất lớn, chuột chù xạ là vật chủ gây bệnh dịch hạch ở Việt Nam.

Bệnh dịch hạch là bệnh truyền nhiễm cấp tính, tối nguy hiểm do vi khuẩn Yersinia pestis. Bệnh từ động vật, chủ yếu là bộ gậm nhấm (Rodentia), lây qua người bởi bọ chét ký sinh.

Vi khuẩn Yersinia pestis gây ra “Cái chết Đen”

Bệnh lây truyền qua trung gian bọ chét đã hút máu vật chủ mang bệnh dịch hạch sau đó lan truyền trực tiếp từ vật chủ bị bệnh không qua bọ chét bằng cách xâm nhập trực tiếp qua da có tổn thương, hoặc do động vật có mang bệnh cắn cào, hít trực tiếp Yersinia pestis có trong không khí từ vật chủ bị dịch hạch thể phổi. Bọ chét chuột là nguyên nhân chính của bệnh Dịch hạch tại Việt Nam.

Ngoài ra, chuột còn là tác nhân gây ra những bệnh như: bệnh sốt hoàng đản- xuất huyết nhiễm trùng do nước đái chuột; nhiễm vi trùng kiết lỵ, amibe, vi khuẩn salmonella… do ngộ độc phân chuột, bệnh uốn ván do chuột cắn, bệnh sốt bụi rậm do ve mạt kí sinh trên chuột cắn…

Phương pháp phòng bệnh dịch hạch

+ Đảm bảo vệ sinh môi trường.

+ Quản lý lương thực, thực phẩm, tránh để thừa, đọng thức ăn dư.

+ Nuôi mèo, đặt bẫy, phá vỡ hang tổ chuột.

+ Khống chế, phá hủy nơi sinh sản của chuột, bọ chét.

+ Dùng hoá chất các loại gây ngộ độc cho chuột qua thức ăn, nước uống, không khí (xông hơi diệt chuột).

Diệt chuột và bọ chét

Diệt chuột

+ Diệt đại trà bằng hoá chất, diệt định kỳ hàng năm từ 1 đến 2 lần vào thời gian sinh sản của chuột. Kết hợp diệt chuột và bọ chét bằng việc sử dụng hộp mồi theo nguyên tắc hộp mồi “Kartman”.

+ Khi có dịch hạch (ở chuột hoặc ở người): Không diệt chuột đại trà, chỉ diệt khi chỉ số bọ chét thấp hơn 1 hoặc bằng 0 và tiến hành diệt bọ chét bằng hoá chất đặc hiệu ngay sau khi diệt chuột.

+ Hoá chất diệt chuột: Dùng hoá chất đa liều như Warfarin 0,05% hoặc Brodifacoum 0,005 – 0,01%, tốt nhất ở dạng thương phẩm như Klerat, Rat Killer hoặc theo hướng dẫn hàng năm của Bộ Y tế. Chỉ sử dụng hoá chất diệt chuột đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành.

Diệt bọ chét

+ Phun hoá chất phù hợp dạng tồn lưu như Permethrin 0,2 g/m2, Vectron 01 – 0,2 g/m2, Diazinon 2 g/m2 hoặc các hoá chất diệt bọ chét khác đã được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong y tế và gia dụng (cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành). Nên diệt bọ chét ngay từ đầu mùa dịch ở những nơi có dịch năm trước và những vùng có nguy cơ lây lan.

+ Đặt hộp mồi Kartman thường trực có hoá chất diệt bọ chét dạng bột và cần có thêm mồi hấp dẫn chuột. Thường xuyên kiểm tra hộp mồi để bổ sung hoá chất diệt bọ chét, diệt chuột và mồi hấp dẫn. Thời gian duy trì hộp mồi thường trực tuỳ thuộc vào chỉ số bọ chét tự do và mật độ chuột.

+ Khi thấy chuột chết bất thường, chết nhiều phải khai báo ngay với y tế cơ sở.

+ Khi đang có dịch dịch hạch, không được diệt chuột mà chỉ áp dụng các biện pháp diệt bọ chét.

Lời kết

Bên cạnh những dịch bệnh virus, nhiễm khuẩn đường hô hấp…thì những bệnh do chuột gây ra cho con người là cực kỳ thảm khốc (còn gọi là cái chết Đen) – tên gọi của một đại dịch xảy ra ở châu Á và châu Âu trong thế kỷ 14 mà đỉnh điểm là châu Âu từ năm 1348 đến năm 1350.

Cái chết đen được coi là một trong những đại dịch chết chóc lớn nhất trong lịch sử nhân loại, ước tính nạn dịch này đã giết chết từ 30 tới 60% dân số của châu Âu và giảm dân số toàn cầu từ khoảng 450 triệu người xuống còn từ 350 đến 375 triệu người vào năm 1400, vì vậy việc phòng ngừa dịch bệnh là việc làm cực kỳ cần thiết.

Ở Việt Nam, hiện không tiêm phòng vaccin dịch hạch, vì vậy công tác phòng ngừa dịch hạch chủ yếu là khuyến cáo người dân thường xuyên đảm bảo vệ sinh môi trường, không để thừa, đọng thức ăn dư, quản lý lương thực, thực phẩm, nuôi mèo, đặt bẫy, phá vỡ hang tổ chuột, phá hủy nơi sinh sản của chuột, bọ chét. Đặc biệt, khi thấy chuột chết bất thường phải khai báo ngay với y tế cơ sở…để khoanh vùng và thực hiện các phương pháp chống dịch, tránh lây lan.

Theo Benh

Cùng Chuyên Mục

Bình Luận Facebook